Tuż za stacją Bonarka Kolej Transwersalna przebiegała przez tereny dwu wsi - Łagiewnik i Borku Fałęckiego. Z początkiem XX wieku w ich okolicy powstała swoista strefa przemysłowa z fabrykami posiadającymi własne bocznice kolejowe.
* * *
Dogodna lokalizacja - niezbyt daleko od miasta a jednocześnie przy linii kolejowej była magnesem dla przemysłowców. Pierwszym dużym zakładem z bocznicą kolejową była Fabryka Produktów Chemicznych "Liban" założona w 1903 roku. Trzy lata później ten sam właściciel założył obok Pierwszą Galicyjską Fabrykę Sody Amoniakalnej (późniejszy Solvay). W międzyczasie w 1905 roku, nieco bliżej Podgórza, powstała huta żelaza. Dla obsługi potoków pasażerskich, powodowanych obecnością tych zakładów, w 1912 roku powstał przystanek kolejowy "Borek Fałęcki". Przystanek ten zlokalizowano w miejscu, gdzie linia kolejowa zbliżała się do ulicy Głównej (obecnie Zakopiańskiej) - dawnego Traktu Cesarskiego (z Podgórza do Wiednia). W 2002 roku zmieniono nazwę tego przystanku na - bliższą topografii - "Kraków Łagiewniki".
 |
| Modernistyczny pawilon przystanku "Kraków - Borek Fałęcki" w 1979 roku Zbudowany w miejscu starszego budynku. Zdjęcie: ANK sygn. 29/741/3353 |
Tuż za przystankiem linia kolejowa pokonywała mostem rzekę Wilgę za którą zaczynała się strefa przemysłowa. Aby ułatwić obsługę bocznic po II wojnie światowej wybudowano równoległy do właściwej linii kolejowej tor wyciągowy, który pokonywał Wilgę własnym mostem.
7. Bocznica Huty Żelaza J. Epsteina
W 1905 roku żydowski bankier i przedsiębiorca Juliusz Epstein założył w Borku Fałęckim hutę żelaza. Posiadała ona piec martenowski i walcownię. Planowano także budowę wielkiego pieca, który uniezależniałby hutę od dostaw surówki z Moraw i Śląska Cieszyńskiego. Z uwagi na uzależnienia kartelowe huta wykorzystywała tylko 1/3 swoich możliwości produkcyjnych. Po 1918 roku produkcja huty stanowiła jedynie 0,3% produkcji krajowej i zmiejszyła się w okresie wielkiego kryzysu. Ostatecznie huta zaprzestała działalności w 1938 roku a jej obiekty zostały przejęte przez pobliską fabrykę Solvay. Budynek dawnej walcowni huty został zaadaptowany na parowozownię kolei wąskotorowej obsługującej fabrykę Solvay.
 |
| Budowa huty żelaza w Borku Fałęckim w 1906 roku. Na pierwszym planie bocznica kolejowa zakładu. Zdjęcie: fotopolska.eu |
8. Bocznice Zakładów Sodowych "Solvay"
Soda kalcynowana była bardzo pożądanym surowcem chemicznym wykorzystywanym przy produkcji szkła, mydła i środków piorących, papieru czy w garbarstwie. W 1906 roku bracia Bernard i Władysław Libanowie założyli w Borku Fałęckim fabrykę sody. Fabryka ta produkowała sodę przestarzałą metodą Leblanca (używając jako surowców skały wapiennej z Zakrzówka, soli z Wieliczki oraz siarki ze Swoszowic). Mała wydajność i duże koszty wytwarzania sody spowodowały że w 1907 fabryka została wydzierżawiona belgijskiemu koncernowi Solvay, który posiadał licencję na produkcję sody dużo tańszą i wydajniejszą metodą. W 1909 fabryka stała się własnością tego koncernu - jako Austriackie Zakłady Solvay. Fabryka była stale rozbudowywana, również po 1918 roku, kiedy funkcjonowała jako część Zakładów Solvay w Polsce Sp. z o.o.
 |
| Linia kolejowa do Skawiny podczas niemieckiej okupacji. Na drugim planie zakłady Solvay i charakterystyczny żelbetowy zbiornik sody kaustycznej. Zdjęcie: fotopolska.eu |
Fabryka "Solvay" posiadała własny kamieniołom w Zakrzówku oraz kolej wąskotorową do transportu surowca, własny rurociąg solanki z Baryczy k. Wieliczki oraz własne ujęcie wody w Pychowicach. Posiadała też rozbudowany układ bocznicowy. Koleją bowiem nie tylko odbierano gotowe produkty (sodę kalcynowaną, kaustyczną oraz oczyszczoną) ale także dostarczano opał dla zakładowej kotłowni i elektrowni. W 1906 roku produkowano tylko 5 ton sody na dobę, w 1918 33 tony a w 1938 aż 180 ton. W 1948 roku fabryka została znacjonalizowana jako Krakowskie Zakłady Sodowe a produkcję powiększono do 600 ton dziennie. Niestety fabryka produkowała też ogromną ilość odpadów, które składowano w osadnikach z drugiej strony linii kolejowej. Odpady wywożono koleją wąskotorową - relikty wiaduktu nad linia kolejową nr 94 nadal są obecne.
 |
| Fabryka Solvay tuż po likwidacji - jeszcze przed rozbiórką. Widoczny tor wyciągowy i inne tory bocznicowe oraz relikty rampy wiaduktu kolei wąskotorowej do wywozu odpadów. Fotografia: Wojciech Gorgolewski |
Z uwagi na katastrofalne skażenie spowodowane działalnością fabryki "Solvay" w latach 80-tych zapadła decyzja o jej likwidacji do końca dekady. Wyburzanie obiektów fabrycznych i rekultywacja trwała od 1990 do 1996 roku. Na terenie dawnej fabryki powstało centrum handlowe a w miejscu dawnego bocznicowego toru wyciągowego ulica J. Marcika. Do 2020 roku istniał jeszcze most bocznicowy nad Wilgą, który wykorzystano do ruchu pociągów podczas budowy nowego mostu kolejowego. Nowy most powstał nad przesuniętym korytem Wilgi w związku z budową Trasy Łagiewnickiej (2018-2022). Na terenie dawnego osadnika odpadów (z drugiej strony torów) w 2008 roku rozpoczęto budowę Centrum Jana Pawła II "Nie lękajcie się". Obok, przy linii kolejowej powstał też nowy pasażerski przystanek "Kraków-Sanktuarium".
 |
| Przystanek "Kraków-Sanktuarium". Po lewej teren dawnej fabryki Solvay, po prawej dawne osadniki W centrum widoczny relikt dawnego wiaduktu kolei wąskotorowej. |
9. Bocznica Zakładów Odlewniczych (później Armatury Kraków)
1903 roku w Borku Fałęckim powstała Fabrykę Produktów Chemicznych "Liban", która produkowała nawozy sztuczne. Fabryka ta spłonęła podczas II-wojny światowej. Wykorzystując ocalałą infrastrukturę, w tym bocznicę kolejową, na tym terenie zlokalizowano Krakowskie Zakłady Odlewnicze, produkujące odlewy sanitarne - głównie kaloryfery. Później zakład ten połączono z Łagiewnicką Fabryką Armatur Sp. z o.o. zmieniając nazwę na Krakowska Fabryka Armatur. Pod koniec lat 90-tych obiekty tej fabryki znajdowały się już tylko na terenie Borku Fałęckiego. Po restrukturyzacji w 1999 teren fabryki znacznie ograniczono a później zakład ten wyprowadził się z Krakowa. Na uwolnionym obszarze powstały kolejne obiekty handlowe - po bocznicach nie pozostały żadne ślady...
 |
Mapa Borku Fałęckiego w latach 60-tych 1. Linia Kolejowa nr 94 Kraków Płaszów -> Skawina -> Oświęcim 2. Mosty na Wildze 3. Tor bocznicowy wyciągowy 4. Bocznica dawnej Huty Żelaza 5. Bocznice Zakładów Sodowych Solvay 6. Tory kolei wąskotorowej zakładów Solvay 7. Rampa i wiadukt kolei wąskotorowej do wywozu odpadów 8. Bocznice Zakładów Odlewniczych (późniejszej Armatury Kraków) |
Stacja Swoszowice powstała razem z linią kolejową w 1884 roku. Znajdowała się mniej więcej w połowie pomiędzy Skawiną a Płaszowem, a jej nazwa i lokalizacja była związana ze znajdującym się w pobliskich Swoszowicach od 1811 roku uzdrowiskiem. Na stacji znajdowały się cztery tory, dwa perony oraz rampa towarowa. W 2005 roku zlikwidowano tor obsługujący rampę a podczas remontu w latach 2018-2022 stację "Kraków Swoszowice" zdegradowano na przystanek (zlikwidowano tory dodatkowe) z jednym wyspowym peronem. Zbudowano wówczas przejście podziemne oraz parking typu Park&Ride, zlokalizowany po przeciwległej względem budynku stacyjnego stronie torów. Swoszowice mogą jednak znów awansować na stacje kolejową, gdyż w projekcie linii kolejowej do Myślenic nowy tor ma się odgałęziać przed Swoszowicami, w których ma powstać nowa krawędź peronowa...
 |
| Rampa towarowa stacji w Swoszowicach w latach 70-tych XX w. Zdjęcie: ANK sygn. 29/741/3352 |
11. Bocznica szpitala w Kobierzynie
W latach 1907-1917 w Podkrakowskim wówczas Kobierzynie zbudowano Zakład dla Umysłowo i Nerwowo Chorych. Szpital oparto na założeniach miasta-ogrodu - miał on formę kilkunastu pawilonów i budynków wybudowanych w powstałym parku. Szpital funkcjonował przez cały okres międzywojenny oraz wznowił działalność po II wojnie światowej (podczas wojny Niemcy wymordowali wszystkich pacjentów).
 |
| Szpital w Kobierzynie - widok z lotu ptaka. W centrum widoczny budynek kotłowni (z kominem). Od prawej strony dochodzi do niego bocznica kolejowa Zdjęcie: rpp.gov.pl |
Szpital miał nowoczesną infrastrukturę techniczną - własny wodociąg, kotłownię z instalacją centralnego ogrzewania oraz elektrownię zasilającą oświetlenie budynków i alejek. Ponadto w obrębie szpitala działała centralna kuchnia, piekarnia, pralnia, oczyszczalnię ścieków oraz zabudowania związane z prowadzonym przez zakład folwarkiem rolnym - stodoły i warsztat mechaniczny.
 |
Mapa bocznicy szpitala w Kobierzynie w latach 60-tych 1. Koniec bocznicy przy budynku kotłowni szpitala. 2. Mostek (istniejący obecnie relikt). 3. Miejsce włączenia bocznicy do linii nr 74. |
Kotłownia i elektrownia szpitala dla działania potrzebowały dużych ilości węgla. Dla ułatwienia jego dostaw zbudowano liczącą ponad 2 km bocznicę kolejową odchodzącą od linii kolejowej numer 94 w okolicy Opatkowic. Z innych ciekawostek: na terenie szpitala funkcjonowała także konna kolej wąskotorowa służąca do transportu posiłków z kuchni, bielizny i odzieży do pralni oraz innych artykułów w obrębie szpitala i folwarku.
 |
| Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Kobierzynie. Widoczny tor kolei wąskotorowej zakładu. Zdjęcie: NAC |
W latach 50-tych XX w. , w ramach prowadzonej powszechnej elektryfikacji, Zakład w Kobierzynie został podłączony do krajowej sieci elektrycznej. Tym samym przestała działać jego elektrownia. W latach 80-tych zbudowano linię ciepłowniczą ze Skawiny do Krakowa. Do tej nowej sieci ciepłowniczej został też podłączony szpital w Kobierzynie. Wtedy przestała funkcjonować kotłownia, tym samym dostawy węgla były zbędne. Zbędna stała się kolejowa bocznica, którą rozebrano z końcem lat 80-tych. Do tej pory pozostały po niej nieliczne relikty, znikające z uwagi na intensywną zabudowę mieszkaniową prowadzoną na terenie przez który bocznica ta przebiegała.
 |
| Mostek po którym kiedyś przebiegał tor bocznicy zakładu w Kobierzynie. W głębi zabudowania Szkoły Podstawowej nr 14 w Krakowie. Fotografia: Andrzej Binkiewicz |
W miejscu włączenia bocznicy szpitala do linii kolejowej numer 74 funkcjonował kiedyś posterunek szlakowy "Opatkowice". W 2021 roku nieco dalej zbudowano pasażerski przystanek "Kraków Opatkowice". Do mieszkaniowego osiedla Kliny-Zacisze jest stąd ok. 1,5 km. Śladem dawnej bocznicy mogłaby powstać droga dojazdowa do tego przystanku, ułatwiając dojazd do centrum mieszkańcom osiedla...
12. Bocznice przy stacji Skawina
Stacja kolejowa w Skawinie powstała w latach 1884-1886 wraz z budową kolei Transwersalnej. Od początku była zaprojektowana jako stacja węzłowa. W 1884 roku uruchomiono linię z Oświęcimia do Podgórza - Płaszowa (śladem zaprojektowanej jeszcze w 1830 roku austriackiej kolei północnej). Ale z końcem roku ukończono także odcinek ze Skawiny do Suchej Beskidzkiej (na głównej trasie Kolei Transwersalnej z Czadcy do Husiatynia). Budynek dworca w Skawinie prezentuje charakterystyczny styl kolei transwersalnej. W 2018 roku PKP przekazało go miastu, które po przeprowadzonym remoncie urządziło w nim bibliotekę. Przy samej stacji istniały oczywiście magazyny i rampa towarowa. Magazyny wyburzono jeszcze w 2006 roku, a po remoncie stacji w latach 2017-2020 zlikwidowano też rampę towarową (na terenie której działało złomowisko). W jej miejscu powstał parking typu Park&Ride. Niestety w ramach remontu rozebrano też inne elementy kolejowej zabudowy jak nastawnie czy pamiętający austriackie czasy budynek wieży wodnej...
 |
| Budynek dworca w Skawinie od strony peronów - początek XX w. Ilustracja: bazakolejowa.pl |
Kolejowy węzeł spowodował gospodarczy rozwój miasta. Powstały nowe zakłady przemysłowe posiadające bocznice kolejowe. Najstarszym z nich był parowy browar, który powstał w 1892 roku. Browar znajdował się za ulicą Mickiewicza - na jego teren wprowadzono ze stacji pojedynczy tor bocznicowy. W latach 1911-12 browar przeszedł modernizację po której produkcja została zwiększona ponad 10 krotnie. Browar funkcjonował do 1938 roku. Część jego zabudowań kupiła Spółdzielnia Rolnicza "Rola", resztę rozebrano. Spółdzielnia użytkowała bocznicę kolejową do lat 80-tych. Po 2017 roku na tym terenie powstało centrum handlowe. Z dawnych zabudowań pozostał jedynie odnowiony i przebudowany magazyn dawnego browaru.
 |
| Teren Spółdzielni Rolniczo-Handlowej "Rola" w 1946 roku Na pierwszym planie widoczny tor bocznicowy. Ilustracja: fotopolska.eu |
Na północny-zachód od stacji, w zakolu Skawinki, w 1900 roku powstała "Rafineria Oleju Skalnego Griffel i S-ka". Na terenie tej firmy stały budynki kotłowni z maszynownią (maszyna parowa z generatorem prądu), destylarni, zbiorniki na ropę oraz laboratorium. Po I wojnie rafineria wznowiła działalność dopiero w 1922 roku, a zakończyła kilka lat po II wojnie światowej. Później na terenie dawnej rafinerii funkcjonowała betoniarnia, nadal korzystając z bocznicy. Obecnie działają tam różne firmy, zbudowano też stadion miejski. Po bocznicy nie ma już śladów.
 |
| Zalana rafineria oleju skalnego Griffel i S-ka w Skawinie podczas katastrofalnej powodzi w lipcu 1934 roku Zdjęcie: NAC |
W 1909 roku na północ od stacji kolejowej powstała Pierwsza Galicyjska Fabryka Wyrobów Kamionkowych i Szamotowych. Fabryka ta, popularnie nazywana "Szamotką", zatrudniała 200 pracowników (10% populacji miasta). W 1917 roku oprócz kamionkowych kafli i cegły szamotowej (do budowy pieców) asortyment produkcji poszerzono o produkcję wyrobów fajansowych (zastawa stołowa) z glinki sprowadzanej z Czech. W 1926 roku zrezygnowano z produkcji wyrobów kamionkowych, a później również fajansowych. Zakład zmienił profil produkcji oraz nazwę na "Skawina - Fabryka Wyrobów Ogniotrwałych". W 1935 uruchomiono też produkcję wyrobów krzemionkowych dla przemysłu chemicznego. Dzięki specjalizacji znacznie zwiększono produkcję i zatrudnienie - w 1939 roku było 900 pracowników.
 |
| Skawina - Szamotownia, ok. 1910 Karta pocztowa Wydawnictwa Salonu Malarzy Polskich w Krakowie |
W 1945 roku fabryka została znacjonalizowana jako "Skawińskie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych". W okresie PRL sukcesywnie ją rozbudowywano i modernizowano. Po 1989 roku firma została sprzedana amerykańskiej korporacji "Vesuvius" produkującej materiały ogniotrwałe dla przemysłu metalurgicznego. "Vesuvius Poland Sp. z o.o." w Skawinie zatrudnia niemal 800 osób i nadal produkuje materiały ogniotrwałe. W 2017 roku zlikwidowano nieużywany już układ bocznicowy na terenie fabryki jak i poza nią...
 |
Mapa bocznic przy stacji kolejowej Skawina w latach 60-tych 1. Budynek dworca "Skawina" 2. Rampa towarowa 3. Bocznica spółdzielni "Rola" (dawniej browaru) 4. Bocznica betoniarni (dawniej rafinerii) 5. Bocznica "Skawińskich Zakładów Materiałów Ogniotrwałych" |
13. Bocznice przy linii do Oświęcimia (LK94)
W 1911 roku rozpoczęto budowę kanału żeglownego wzdłuż linii kolejowej z Oświęcimia do Skawiny. Miał być on częścią ogromnej inwestycji - wodnego połączenia Wisła-Odra-Dunaj. Budowę te przerwano w 1916 roku z uwagi na trwającą wojnę. W drugiej połowie lat 30-tych XX w. wznowiono prace - tym razem miał to być kanał Kraków-Śląsk, służący głownie do transportu węgla. Ale i tym razem prace przerwała wojna. W 1953 roku dokończono prace na najbardziej zaawansowanym odcinku pomiędzy Łączanami a Skawiną. Oddany do użytku w 1953 roku Kanał Łączański rozwidla się przed Skawiną - kanał żeglowny prowadzi na lewo do Wisły, a na wprost na dawnym śladzie mającym prowadzić do Krakowa zbudowano kanał portowy i ujęcie wody dla wybudowanej w latach 1957-1961 Elektrowni Skawina.
 |
| Elektrownia "Skawina" Na pierwszym planie linia kolejowa z Oświęcimia do Skawiny |
Budowa Elektrowni Skawina była elementem planu powszechnej elektryfikacji, stąd jej spora moc - 550 MW. Chłodzenie bloków energetycznych zostało zrealizowane za pomocą wody przepływającej w Kanale Łączańskim - chłodzenie wodne jest bardziej efektywne od chłodniczych wież kominowych. Kanał Łączański miał też służyć do dostawy węgla dla elektrowni, niestety nigdy to nie nastąpiło. Dostawy węgla są prowadzone przy pomocy kolei - tor bocznicowy jest poprowadzony od wybudowanej w tym celu stacji Podbory Skawińskie (4 km na zachód od stacji Skawina). Bocznica na teren elektrowni wbiega mostem ponad kanałem Łączany-Skawina. To jedyna jeszcze czynna bocznica kolejowa w rejonie Skawiny. Obok elektrowni - dla jej pracowników zbudowano w 1954 roku pasażerski przystanek "Skawina Zachód", który w 2022 roku został przeniesiony 500 metrów na zachód, bliżej mostu - ale dalej od elektrowni...
 |
| Kanał Łączany-Skawina i most bocznicy do Elektrowni (na lewo). Dalej linia kolejowa Skawina-Oświęcim i nowy przystanek "Skawina Zachodnia". W głębi kominy dawnej huty aluminium. |
Sporą wadą elektrowni cieplnych jest mała wydajność (ok 35%) - większa ilość energii jest emitowana w postaci ciepła. W przypadku Elektrowni w Skawinie podgrzewała ona wodę spuszczaną do Skawinki a dalej do Wisły, przez co niekorzystnie oddziaływała na faunę i florę w rzece. Dużo korzystniejszy bilans występuje w elektrociepłowniach, w których ciepło odlotowe z turbin jest spożytkowane do ogrzewania. W latach 80-tych Elektrownię Skawina poddano modernizacji zamieniając na elektrociepłownię. Zbudowano wówczas rurociąg ciepłowniczy łączący Skawinę z Krakowem. Wzdłuż tego ciepłociągu funkcjonowała kiedyś bocznica prowadząca z terenu elektrowni do Fabryki Materiałów Budowlanych, przecinając ul. Energetyków. Przy linii LK94, tuż za ul.Energetyków istniała też krótka bocznica obsługująca hutę szkła.
 |
Mapa bocznic Elektrowni Skawina w latach 60-tych 1. Linia kolejowa Oświęcim-Skawina (LK94) 2. Blok energetyczny Elektrowni Skawina 3. Bocznice na terenie elektrowni 4. Most nad kanałem Łączany-Skawina (tor do elektrowni) 5. Dawny przystanek "Skawina Zachodnia" 6. Nowa lokalizacja przystanku "Skawina Zachodnia" 7. Bocznica do Fabryki Materiałów Budowlanych 8. Bocznica huty szkła |
14. Bocznice przy linii do Żywca (LK97)
Linia do Żywca przez Suchą Beskidzką (LK97) wybiega ze stacji Skawina równolegle do linii oświęcimskiej (LK94), skręcając za mostem nad Skawinką. Wzdłuż tej linii, po jej wschodniej stronie, w 1910 roku założono "Fabrykę Środków Kawowych Henryk Franck – Synowie S.A.". Zakład ten produkował kawę zbożową i dodatki smakowe do kawy. Fabryka dynamicznie się rozwijała - w 1939 roku zatrudniała 658 pracowników i wytworzyła 7500 ton produktów. Na teren fabryki wprowadzono bocznicę kolejową od strony Suchej Beskidzkiej.
 |
| Pożar w Fabryce Środków Kawowych w lipcu 1936 roku Na pierwszym planie widoczna bocznica fabryki z obrotnicą. Zdjęcie: NAC |
Po II wojnie światowej fabryka została znacjonalizowana i funkcjonowała jako Skawińskie Zakłady Koncentratów Spożywczych. Oprócz kawy zbożowej produkowano wówczas także makarony, koncentraty zup i dania gotowe. W 1970 roku powstał dział wypieków produkujący słone paluszki. W 1993 roku fabryka została przejęta przez niemiecki koncern Bahlsen (od 1999 Lorentz). W miejscu dawnej bocznicy powstały nowe hale, gdzie produkowane są paluszki i talarki - sprzedawane pod marką "Lajkonik". W 1998 dział produkcji kawy zbożowej został sprzedany Grupie Cafea. Zakład działa jako Grana Sp z.o.o produkując kawy rozpuszczalne w tym najsłynniejszy produkt - kawę zbożową "Inka".
 |
Mapa bocznic linii 97 w Skawinie w latach 60-tych 1. Linia nr 94 (do Oświęcimia) 2. Linia nr 97 (do Żywca) 3. Bocznica Skawińskich Zakładów Koncentratów Spożywczych 4. Bocznice Huty Aluminium Skawina |
Jeszcze w 1939 roku zaplanowano budowę huty aluminium w Skawinie. Do pomysłu tego powrócono po wojnie - w 1954 roku hutę uruchomiono. Proces elektrolizy w którym wytwarzano aluminium wymagał sporych ilości energii elektrycznej dostarczanych przez pobliską elektrownię. Huta posiadała rozbudowany układ bocznicowy który został wprowadzony z linii nr 97 od strony Skawiny. Produkcja aluminium został zwiększona z 20 tys. ton w 1955 roku do 55 tys. ton w 1980 roku, a zatrudnienie wynosiło wówczas 2,5 tys. osób. Niestety prymitywna, sowiecka technologia zastosowana w hucie powodowała ogromne skażenie fluorem. Z uwagi na to w 1981 roku produkcję aluminium metodą elektrolizy wstrzymano. Zmieniono nazwę na Zakłady Metalurgiczne Skawina i zajęto się jedynie działalnością przetwórczą aluminium (również przetwarzaniem złomu).
 |
| Relikty bocznicy kolejowej na terenie dawnych Zakładów Metalurgicznych Skawina |
Po 1989 roku Zakłady Metalurgiczne przeszły restrukturyzację i serie zmian własnościowych. Obecnie działa jako "Boryszew S.A. Oddział Nowoczesne Produkty Aluminiowe Skawina". Na terenie dawnej huty funkcjonuje też wiele innych przedsiębiorstw. Bocznica do zakładu została rozebrana w 2012 roku a w 2017 roku zlikwidowano rozjazd na linii nr 97. Z rozległego układu bocznicowego na terenie huty pozostały nieliczne relikty...
 |
Położenie bocznic linii kolejowej nr 94: 1. Bocznica wapiennika miejskiego 2. Bocznica kamieniołomu Liban 3. Bocznica fabryki Bonarka 4. Ładownia towarowa na Ludwinowie 5. Stacja Bonarka 6. Bocznice w okolicy ul. Łagiewnickiej 7. Bocznica Huty Żelaza J. Epsteina 8. Bocznice Zakładów Sodowych "Solvay" 9. Bocznica Zakładów Odlewniczych (później Armatury Kraków) 10. Stacja Swoszowice 11. Bocznica szpitala w Kobierzynie 12. Bocznice przy stacji Skawina 13. Bocznice przy linii do Oświęcimia (LK94) 14. Bocznice przy linii do Żywca (LK97) |
Dalej na linii 97 (w kierunku Żywca) nie ma obecnie żadnych bocznic. Inaczej jest na linii 94 (do Oświęcimia). Kilka bocznic funkcjonowało w Spytkowicach, ale obecnie odgałęzia się jedynie dawna linia kolejowa do Trzebini (LK103), która pełni obecnie rolę jedynie bocznicy do Zakładów Chemicznych w Alwerni. Dalej we Włosienicy funkcjonuje kolejowy terminal kontenerowy - jedyny w Małopolsce. Od stacji Dwory odchodzi też zespół bocznic obsługujących Zakłady Chemiczne "Synthos Dwory".
* * *
Na zakończenie film z przejazdu pociągu IC Cracovia relacji Kraków - Skawina - Oświęcim - Bohumin w grudniu 2019 roku. Linie kolejowe nr 91 i 94 były wówczas w trakcie przebudowy, stąd jest to bardzo interesujący materiał. Tym razem widok jest z tyłu pociągu - interesujące obiekty:
- 2:03 Budowa estakady linii średnicowej w Krakowie
- 3:37 Budowa nowego mostu Kolejowego na Wiśle
- 5:07 Łącznica i przystanek "Kraków Podgórze"
- 5:50 Relikt dawnego wiaduktu - ul Parkowa
- 6:02 Na prawo wąwóz którym kiedyś biegła bocznica do kamieniołomu Libana
- 8:37 Stacja Bonarka
- 11:19 Przystanek Kraków Łagiewniki
- 12:10 Budowa Trasy Łagiewnickiej
- 12:27 Przejazd mostem bocznicowym Solvay (właściwy most LK97 po prawej)
- 13:40 Po lewej centrum handlowe Zakopianka (dawniej Solvay)
- 13:58 Przystanek Kraków Sanktuarium
- 15:31 Dawna stacja - obecnie przystanek Kraków Swoszowice
- 17:28 Miejsce skąd odgałęziała się bocznica do szpitala w Kobierzynie
- 23:56 Stacja Skawina (w remoncie)
- 25:00 Most nad Skawinką - na prawo odbija LK97 (do Suchej)
- 25:20 Widoczne zabudowania fabryki Grana (dawna Fabryka Środków Kawowych)
- 26:17 Dawny przystanek Skawina Zachodnia
- 27:15 Na lewo bocznica do Elektrowni Skawina
- 29:42 Stacja Podbory Skawińskie (w oddali widoczne kominy dawnej huty aluminium)
- 37:02 Na lewo widoczny typowy most nad Kanałem Łączańskim (jeden z kilkunastu)
- 54:38 Na lewo odbija LK103 (dawniej do Trzebini) do Zakładów Chemicznych w Alwerni
- 55:15 Stacja Spytkowice (za stacją w prawo odchodzi nieczynna LK 103 do Wadowic)
